تامین اجتماعی که یکی از بزرگترین مجموعه های خدماتی با پوشش حدود 8 - 9 میلیون کارگر و مستمری بگیر و در مجموع حدود 28 میلیون نفر تحت پوشش مستقیم و غیر مستقیم است در طول مدت فعالیت به منظور تامین نیازهای مالی با مجوز قانون به یکی از بزرگترین بنگاههای اقتصادی کشور تبدیل شده است.

به گزراش جهان سازمان تامین اجتماعی، گردش مالی بسیار بالایی دارد و در این راستا سهام تعداد زیادی از شرکت های سرمایه گذاری از جمله شركت سرمايه گذاري تامين اجتماعي (شستا)، شركت سرمايه گذاري خانه سازي ايران، شركت مشاور مديريت و خدمات ماشيني تامين، شركت رفاه گستر تامين اجتماعي، شركت گروه پزشكي حكمت، موسسه حسابرسي تامين اجتماعي، موسسه خدمات بهداشتي،درماني ميلاد سلامت تهران (بیمارستان میلاد) و بانك رفاه كارگران به این سازمان تعلق دارد.

تنها شرکت «شستا» که بزرگ ترین شرکت سرمایه گذاری ایران است و عمده ترین و مهم ترین بخش سرمایه گذاری های سازمان تامین اجتماعی به ویژه در حوزه سهام شرکت ها را در درون خود جای داده از ۱۰ هلدینگ تخصصی بزرگ تشکیل شده است که با مدیریت مستقیم و غیر مستقیم اقدام به سود دهی می نماید. ارزش روز سهام مدیریتی شستا ۸۴ میلیارد ریال است و به طور متوسط حدود ۱۸درصد حجم معاملات و ۱۱درصد ارزش روز بازار سرمایه به این مجموعه تعلق دارد.

سازمان تامین اجتماعی که در شرکت های تامین خود با فعالیت در حوزه های صنعتی، نقلیه از جمله سهامداری سایپا و ایران خودرو، پتروشیمی، نفت و گاز و حتی کشتیرانی به یکی از قطب های اقتصادی مبدل شده، در حوزه های درمانی و ساخت و ساز مسکن نیز صاحب قدرت بلامنازع است. هرچند این شرکت ها به منظورحفظ مدیران، اعلام سوددهی و ماندگاری خود در سیستم، عملا سود واقعی را به تامین اجتماعی پرداخت نمی کنند و لذا این سازمان هرساله با بدهی هنگفتی در پرداخت مطالبات بیمه شدگان تحت پوشش مواجه می شود.

این امور سبب شد مافیای ثروت با طرح ریزی های فراوان قصد نفوذ به این سیستم را داشته باشد و تا حد بسیاری در طول سالهای گذشته از تاسیس آن، پایه های حضور خود را در این سامانه عظیم مالی استحکام بخشد.

پرداخت ها و پاداشهای کلان به اعضای هیات مدیره شرکت های وابسته –تا 40 میلیون تومان - که چند صد شرکت را شامل می شود از طرفی و میدان داری مافیای قدرت و ثروت از طرف دیگر، عملا مقاومت بسیار بالایی را در برابر تغییرات مدیریتی این سازمان و موسسات تابعه ایجاد کرده است.

با توجه به گستردگی مجموعه های وابسته و تابعه تامین اجتماعی، در این مقال امکان پرداختن به همه بخش های آن وجود ندارد و تنها به گوشه ای از این مفاسد مافیایی که خوشبختانه در ماههای اخیر برملا و جلوی آن گرفته شده است اشاره می شود.

همانگونه که ذکر شد یکی از منابع مالی تامین اجتماعی ورود به عرصه املاک است که متاسفانه در این حوزه افرادی ورود پیدا کرده بودند که با رانت و حتی قدرت آقازادگی خریدهای بسیار گریان تر از قیمت واقعی انجام می دانند و با ارتباط با فروشندگان املاک، سهم های میلیاردی به جیب می زدند.

در یک نمونه که خوشبختانه اخیرا جلوی آن گرفته شده است، فرزند یکی از مسئولین ارشد کشور، ملکی را جهت ساخت و ساز برای تامین اجتماعی که طبق اعلام کارشناسان، ارزشی معادل 30 میلیارد تومان داشته است به مبلغ 80 میلیارد تومان خریداری می کند و فقط از این نمونه کوچک در میان انبوه نمونه ها قصد برداشت حق دلالی حدود 50 میلیارد تومان داشته است.

نکته جالب توجه اینکه این باند با توجه به انبوه املاک سازمان که بسیاری از آن در اختیار اشخاص بانفوذ و حتی ورثه آنها قرار گرفته است اجازه ثبت اطلاعات درست از املاک را نمی داده و بسیاری از آنها بدون هیچ گونه معارضی، مادام العمر در اختیار آنان قرار گرفته بود.

در یک نمونه دیگر، ملکی که در دوره های مدیریتی گذشته به یکی از مسئولان بدون وجود سندی واگذار شده بود پس از پایان دوره مسئولیت و عزیمت شخص مسئول به شهرستان محل سکونت خود، این ملک در اختیار فرزندش قرار می گیرد و این ماجرا وقتی برای مسئولان فعلی سازمان تامین اجتماعی برملا می شود که نیروی انتظامی، با کشف یک خانه فساد، برای تعیین تکلیف ملک، تحقیقاتی را آغاز می کند و متوجه می شود ملک مذکور متعلق به تامین اجتماعی بوده است.

نکته جالب توجه آنکه باند مذکور، بسیاری از مدیران ارشد سازمان و وزارتخانه را نیز آلوده به اینگونه مفاسد کرده بودند تا جایی که منزل یکی از وزرای سابق تامین اجتماعی واقع در شمال تهران از همین املاک بوده و فقط 200 میلیون تومان هزینه آماده سازی آن جهت اسکان وزیر بوده است. البته هم اکنون بانک ثبت املاک متعلق به تامین اجتماعی تهیه گردیده و بسیاری از املاک شناسایی شده و با ساکنان آن مراحل تسویه صورت می گیرد.

حوزه ستادی تامین اجتماعی در بخش درمانی نیز از لشگر کشی مافیای قدرت و ثروت مصون نبوده و البته در ماههای اخیر با توجه به کشف دستهای ناپاک در این حوزه، خانه تکانی گسترده ای در آن صورت گرفته است.

از آنجا که درآمد ماهیانه جراحان و متخصصان پزشکی بسیار مطلوب است اما تیم مدیریتی کنونی متوجه می شود که علاقه بسیاری جهت فعالیت این متخصصان در حوزه ستادی سازمان وجود دارد و با پیگیری های صورت گرفته مشخص می شود که مدیران و کارشناسان این حوزه، علاوه بر دریافت حقوق ماهانه 7-8 میلیون تومان راه های دیگری را برای کسب درآمدبسیار بالاتر کشف کرده و آن را دنبال می کنند. ماجرا از این قرار است که این نیروهای ستادی با رایزنی با پزشکان جویای نام، شهرت و موقعیت، تعرفه هایی را در اختیار آنان قرار می دهند و با کسب پولهای هنگفت، زمینه را برای حضور آن پزشک در بیمارستان های معتبر فراهم می کنند. نکته قابل توجه این که نرخ بیمارستانها در این تعرفه متفاوت بوده و باج خواهی ها که کاملا به رویه تبدیل شده بود از 25 میلیون تومان متعلق به بیمارستان میلاد آغاز شده و به صورت متغیر در سایر بیمارستان ها رواج داشته است.

مدیریت فعلی با تقلیل حقوق های پرداختی به یک پنجم مبالغ پرداختی و اعمال برخی مقررات تا حدودی جلوی این گونه سوء استفاده ها را گرفته است.

حضور این مافیای قدرت و ثروت در سازمان عریض و طویل تامین اجتماعی که به حق دستگیر قشر زحمت کش و افتاده مردم کشورمان بوده است قطعا به همین موارد ختم نمی شود اما از آن جایی که مجال این گزارش اجازه نمی دهد و سایر کشفیات در مرحله نهایی شدن است در آینده موارد دیگری پس از حصول نتیجه، در اختیار مخاطبان قرار خواهد گرفت.